Ι Δ Ρ Υ Σ Η του Σ Υ Λ Λ Ο Γ Ο Υ
Η προσωρινή Διοικούσα Επιτροπή του υπό ίδρυση (τότε) Σωματείου: (1) Ιωάννης Αθανασίου Πολυχρονόπουλος, (2) Γεώργιος Αλφέδου Σταϊνχάουερ, (3) Ιωάννης Εμμανουήλ Χατζημανωλάκης, (4) Νικόλαος Σπυρίδωνος Ντόριζας, (5) Άννα σύζυγος Παν. Πατεστή, (6) Χρυσούλα, θυγάτηρ Δημητρίου Φάνια και (7) Δημήτριος Αθανασίου Καπράνος, υπέβαλε τον Ιούνιο του 1995, αίτηση προς το Πρωτοδικείο Πειραιά να αναγνωρισθεί και να εγγραφεί στο δημόσιο βιβλίο Σωματείων, το υπό σύσταση Σωματείο με έδρα τον Πειραιά και με την Επωνυμία «Οι Φίλοι του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά και των Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων Πειραιά».
Ο τίτλος του Σωματείου σήμερα έχει μεταβληθεί σε «Φίλοι του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά και των Αρχαιολογικών Χώρων-Μνημείων Πειραιά», βάσει απόφασης της Καταστατικής Γενικής Συνέλευσης, της Τετάρτης 21ης Μαρτίου 2018.
Το Σωματείο αναγνωρίσθηκε με την υπ’ αριθ. 431/20-9-1995 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά και καταχωρήθηκε νόμιμα στο βιβλίο των Σωματείων.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά (Χαρ. Τρικούπη 31- Πειραιάς) θεμελιώθηκε το 1996 και εγκαινιάσθηκε το 1981. Αποτελείται από ένα διώροφο εκθεσιακό χώρο με αποθήκες και εργαστήρια και καταλαμβάνει τη βόρεια πλευρά του αρχαιολογικού χώρου του αρχαίου Ελληνιστικού Θεάτρου της Ζέας. Η έκθεση περιλαμβάνει γλυπτά που προέρχονται από ανασκαφές και τυχαία ευρήματα από τον Πειραιά και την ευρύτερη περιοχή του αλλά και τη νήσο των Κυθήρων που υπάγεται στη διοικητική δικαιοδοσία της Περιφέρειας του Πειραιά. Το είδος των γλυπτών και η χρονική περίοδος που καλύπτουν οι πλούσιες συλλογές του (από τη λεγόμενη Μυκηναϊκή εποχή έως την ύστερη αρχαιότητα) είναι αντιπροσωπευτικά της ιστορίας, της ακμής και της παρακμής καθώς και της σύνθεσης του πληθυσμού του Πειραιά. Στο Μουσείο στεγάζονται σημαντικά ευρήματα μεταξύ των οποίων είναι το μπρούντζινο άγαλμα της Αθηνάς, μπρούντζινα αγάλματα της Αρτέμιδος, ένα άγαλμα του Απόλλωνα ως Κούρου, ένα χάλκινο τραγικό προσωπείο, μια χάλκινη ασπίδα και δύο μαρμάρινες ερμαϊκές στήλες, που ανευρέθησαν τον Ιούλιο 1959 στο κέντρο του Πειραιά (πλησίον του Ι. Ν. Αγ. Τριάδος, από τους αρχαιολόγους Γιάννη Παπαδημητρίου και Ευθύμιο Μαστροκώστα). Τα ευρήματα αρχικά μεταφέρθηκαν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο για συντήρηση και από το 1983 τα αγάλματα πήραν την οριστική τους θέση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά. Στο Μουσείο εκτίθενται επίσης πρότυπες μονάδες μήκους και πρότυπες μονάδες μέτρησης όγκου υγρών όπως και τιμοκατάλογος κρεοπωλείου του κλασικού Πειραιά και έχει ανακατασκευασθεί και εκτίθεται ένα αρχαίο ταφικό μνημείο που βρέθηκε πρόσφατα δίπλα στις γραμμές του «Ηλεκτρικού» στο Μοσχάτο, όπου ήταν η πορεία των αρχαίων Μακρών Τειχών που συνέδεαν την Αθήνα με τον Πειραιά, ο οποίος αποτελούσε το οικονομικό κέντρο, την καρδιά, της αρχαίας Δημοκρατίας.
Οι κυριότεροι Αρχαιολογικοί Χώροι του Πειραιά είναι:
1.- Τα τείχη και οι Πύλες της αρχαίας Πόλης
2.- Το Ελληνιστικό Θέατρο της Ζέας
3.- Το αρχαίο οικοδομικό τετράγωνο (Ρωμαϊκής εποχής) στην οδό Ηρώων Πολυτεχνείου. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι τα περιγράμματα των οικοδομικών τετραγώνων του σύγχρονου Πειραιά, βρίσκονται ακριβώς επί των περιγραμμάτων των οικοδομικών τετραγώνων του Ιπποδάμειου πολεοδομικού συστήματος του αρχαίου Πειραιά.
4.- Το Σηράγγειο στα «Βοτσαλάκια» της Καστέλας.
5.- Τα ερείπια κλασικών οικιών, λατομείου, οχύρωσης και δεξαμενών στο λόφο του Προφήτη Ηλία.
6.- Τα ερείπια των Νεωσοίκων, στα υπόγεια πολυκατοικίας επί της οδού Σηραγγείου 1 και σχολείου επί της παραλιακής οδού παραπλεύρως της προηγούμενης πολυκατοικίας. Στους Νεωσοίκους ανελκύονταν κατά τη χειμερινή περίοδο για προστασία, οι τριήρεις του πανίσχυρου πολεμικού στόλου των αρχαίων Αθηνών, που συνετέλεσαν αποφασιστικά στη νίκη των Ελλήνων εναντίον των Περσών στη ναυμαχία της Σαλαμίνος. Στους νεωσοίκους της Ζέας, της Μουνυχίας και του Κανθάρου (κεντρικός λιμήν) μπορούσαν να στεγασθούν περίπου 390 τριήρεις.
7.- Τα ερείπια της ανατολικής εισόδου της Σκευοθήκης του Φίλωνος (επί της οδού Υψηλάντου 170), στην οποία εφυλάσσοντο οι εξαρτήσεις των πολεμικών τριήρεων (ιστία με τους ιστούς τους) κατά τη χειμερινή περίοδο.
8.- Οι αρχαίες οικίες (κλασικής και Ελληνιστικής εποχής) που βρίσκονται καταχωμένα στην αυλή του Πανεπιστημίου Πειραιά.
9.- Το τείχος του ιερού της Μουνυχίας Αρτέμιδος στο χώρο του Ναυτικού Ομίλου, όπου έχουν βρεθεί τα αρχαιότερα ευρήματα, της ονομαζόμενης Μυκηναϊκής εποχής.
10.- Ναός Ρωμαϊκής εποχής, προσωρινά καταχωμένος επί της οδού Φίλωνος 74.
11.- Το τείχος του Κόνωνα, που συμπλήρωσε το τείχος του Θεμιστοκλέους, εκτείνεται (και σήμερα ακόμη) από τον Κεντρικό λιμένα του Πειραιά μέχρι την είσοδο του λιμένα της Ζέας (Πασαλιμάνι), με εμφανή τμήμτα και πυργίσκους κατά μήκος των ακτών της Πειραϊκής.
12.- Η Ηετειώνεια Πύλη, στο λόφο Καστράκι στα όρια με τη Δραπετσώνα, είναι η Τρίτη σωζόμενη Πύλη του αρχαίου Πειραιά και σήμερα έχει ανακατασκευασθεί και είναι επισκέψιμη.
13.- Οι Αστικές Πύλες του Πειραιά, που βρίσκονται δεξιά και αριστερά τα οδού 34ου Συντάγματος (εκεί που καταλήγει όποιος εισέρχεται στον Πειραιά ακολουθώντας την παραλιακή οδό μετά το Νέο Φάληρο), είναι τα πιο σημαντικά Μνημεία της Πόλης και αποτελούν το αρχαιότερο στοιχείο της οχύρωσης των Μακρών Τειχών που συνέδεαν την Αθήνα με τον Πειραιά. Κοντά στον χώρο αυτό ξεκίνησε το 493 π.Χ. η κατασκευή του τείχους του Θεμιστοκλέους με την ίδρυση ενός «Ερμού προς τῇ πυλίδι», πριν ακόμη ξεκινήσει η οικοδόμηση της πόλης.
14.- Τμήμα της Μακράς Στοάς (Ακτή Ποσειδώνος και Γούναρη) απέναντι από την πλατεία Καραϊσκάκη.
15.-Τμήμα υπογείου δικτύου υδροδότησης του αρχαίου Πειραιά (πλατεία Τερωιθέας).
Οι κατά το άρθρο 2 σκοποί του Συλλόγου είναι: «η ηθική και υλική ενίσχυση και συμπαράσταση του Μουσείου για την επίτευξη των σκοπών του, όπως επίσης και των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων του Πειραιά».
Τα μέσα για την επίτευξη των σκοπών του Σωματείου είναι:
1.- Πόροι του Σωματείου από συνδρομές και εισφορές των Μελών
2.- Δωρεές και έκτακτες χορηγίες διαφόρων αρωγών Μελών και μη.
3.- Εισπράξεις εορτών, συνεστιάσεων, χοροεσπερίδων, εράνων, λαχειοφόρων αγορών κ.λπ.
4.- Επιχορηγήσεις Κρατικών Φορέων, Διεθνών Οργανισμών, Ιδρυμάτων Εσωτερικού και Εξωτερικού, των Αποδήμων Ελλήνων και οποιουδήποτε άλλου.